TESTAMENT I DZIEDZICZENIE TESTAMENTOWE – CZĘŚĆ I
Dzisiejszy wpis na blogu postanowiłem poświęcić prawu spadkowemu i omówić instytucję testamentu. Nieważność testamentuOczywiście z powyższego punktu wynika, że testament zwykły (holograficzny) jest nieważny, jeżeli nie został zawarty w odpowiedniej formie, ale ponadto mamy przesłanki wskazujące na nieważność testamentu które stosuje się bez względu na to w jakiej formie taki testament byłby sporządzony – są nimi:a) sporządzenie testamentu w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;b) sporządzenie testamentu pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;c) sporządzenie testamentu pod wpływem groźby. Dziedziczenie.Tutaj mamy do czynienia ze znaczenie łatwiejszą sytuacją, niż jest dziedziczenie ustawowe – czyli takie gdy spadkodawca (zmarły lub zmarła) nie pozostawił/a testamentu. W dziedziczeniu testamentowym dziedziczy ten kto został wskazany w testamencie i nikt inny. Na temat dziedziczenia ustawowego zrobię osobny wpis. Odwołanie testamentu i wykładnia testamentu.Testament oczywiście można odwołać – zgodnie z art. 946 k.c.: Odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że spadkodawca sporządzi nowy testament, bądź też w ten sposób, że w zamiarze odwołania testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie w ten sposób, że dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień. Powyższy przepis oznacza, że spadkodawca może wybrać – albo odwoła testament poprzez sporządzenie nowego, przy czym przy sporządzeniu nowego musi wyraźnie zaznaczyć, że odwołuje dotychczasowo obowiązujący testament – albo dokona fizycznego zniszczenia testamentu lub wystarczy usunie z niego elementy, o których zależy jego ważność – np. spadkodawca może np. zamazać albo oderwać podpis.Prawidłowe odczytanie treści testamentu musi, zgodnie z art. 948 §1 k.c. zapewnić możliwie najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy.Jeżeli testament może być tłumaczony rozmaicie, należy przyjąć taką wykładnię, która pozwala utrzymać rozrządzenia spadkodawcy w mocy i nadać im rozsądną treść (art. 948 §2 k.c.). Jak należy rozumieć w/w przepis ? Oczywiście wszystko zależy od konkretnej sytuacji faktycznej, ale z pewnością obowiązuje jedna zasada: Przedmiotem wykładni (interpretacji) może być jedynie istniejący tekst testamentu. Interpretacja wyłączona jest natomiast względem tego, co nie zostało w treści testamentu zawarte. W rezultacie niedopuszczalne jest prowadzenie wykładni, która miałaby doprowadzić do modyfikacji lub uzupełnienia tekstu testamentu o rozrządzenia, które nie pochodzą bezpośrednio od testatora, nawet jeżeli z okoliczności wynika, że jego rzeczywista wola była inna (por. uzasadnienie postanowienia SN z 13.06.2001 r., II CKN 543/00, OSNC 2002/1, poz. 14). Inne rodzaje testamentów.Poza wyżej opisanymi testamentami, istnieje także testament allograficzny, przy czym jest on także testamentem pisemnym.Polega on na tym, że spadkodawca sporządza testament w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. OŚWIADCZENIE SPADKODAWCY spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.Innym przykładem nietypowego testamentu jest testament ustny. Zgodnie z art. 952 §1 k.c.: Jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.NA ZAKOŃCZENIE TEGO WPISU POWIEM, ŻE W PRAKTYCE NAJCZĘŚCIEJ W OBROCIE PRAWNYM FUNKCJONUJĄ TESTAMENTY ZWYKŁE, NA PODSTAWIE KTÓRYCH DOKONUJE SIĘ AKTU POŚWIADCZENIA DZIEDZICZENIA U NOTARIUSZA LUB POSTĘPOWANIA SPADKOWEGO W SĄDZIE.Ten wpis stanowi część I wpisu na temat testamentów. Zapraszam do dalszego śledzenia moich wpisów. W następnym będę szerzej omawiał szczegółowe przepisy dotyczące tego co może się znaleźć w treści testamentu a co nie. Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie dziedziczenia/spadkowej ? Zapraszam serdecznie do kontaktu:Telefon: +48 500 896 575e-mail: kancelaria@radcamichalowski.plwww: https://www.radcamichalowski.plRadca Prawny Wojciech Michałowski